ترمووود و مشخصات کلی آن

 

چکیده:
همواره جنگل ها به عنوان تامین کننده اصلی صنعت کاغذ و چوب به شمار می رفتند و با توجه به سطح خیلی محدود آن ها، استفاده بهینه از این مواد بسیار ارزشمند می تواند علاوه بر حفظ جنگل ها به عنوان سرمایه ملی، نقش مهمی در ارزش افزوده بالای اقتصادی داشته باشد. یکی از راهکارهای اساسی جهت استفاده بهینه از جنگل ها، افزایش طول عمر و دوام محصولات ساخته شده از آن می باشد.

در سال های اخیر تکنولوژی نوین دراین زمینه از توسعه کمی و کیفی خوبی برخوردار بوده است. یکی از این تکنولوژی های نوین، ترمو چوب (ترمووود) می باشد. در واقع در این تکنولوژی چوب تحت تاثیر حرارت بالا قرار می گیرد تا علاوه بر افزایش دوام و ثبات ابعاد چوب، مقاومت های لازم جهت استفاده در فضاهای خارجی و داخلی ساختمان نیز فراهم گردد.

 

مقدمه:

در سال های دور بشر به این مطلب پی برده بود که سوزاندن یا نیم سوز کردن چوبباعث ایجاد مقاومت بالای آن در برابر شرایظ جوی میشود لذا در این راستا تحقیقات بسیاری صورت گرفت. در عصر جدید در فرآیند ترمو چوب یا همان ترمووود، چوب را تحت حرارت 180 الی 215 درجه سانتی گراد قرار می دهند. در این فرآیند از بخار آب نیز استفاده می شود تا علاوه بر حفاظت چوب در برابر سوختن، باعث تغییرات شیمیایی چوب شود. در این روش تیمار حرارتی محصولی به نام ترمو چوب (ترمووود) به وجود می آید که ویژگی های منحصر به فردی نسبت انواع چوب ها دارد. ترمو چوب ها بسیار با محیط سازگار بوده و مقاومت بالایی در برابر شرایط آب و هوایی دارند. جامع ترین تحقیقات صورت گرفته در این مورد توسط انجمن ترمو فنلاند (VTT) صورت گرفته است. امروزه با پیدایش تکنولوژی های جدید، روش های قدیمی منسوخ گردیده است و با جایگزین شده این روش های نوین کیفیت تولیدات ترمو افزایش چشمگیری داشته همچنین با استفاده از تکنولوژی برتر، صرفه اقتصادی افزایش یافته است.

1-ترمووود:

ترمووود یا تیمار حرارتی طی سه مرحله جهت خروج تدریجی آب، صمغ چوب وخشک کردن چوب در دمای 180 درجه سانتی گراد بدون حضور اکسیژن صورت می گیرد. در این فرآیند زنجیره سلولزی چوب شکسته شده و ساختار شیمیایی آن تغییر می کند. آب و رزین موجود در چوب خارج شده و آوند ها خشک می شوند بر همین اساس چوب در برابر حمله حشرات، قارچ، کپک و تاب برداشتن مقاوم میگردد. در فرآیند ترمووود رنگ چوب تغییر کرده و تیره می شود همچنین چوب های تولیدی عایق حرارتی بوده و در برابر پوسیدگی مقاوم می باشند.

 

2-فرآیند تولید ترمووود:

همانطور که در قسمت فوق ذکر شد، این فرآیند شامل 3 فاز می باشد:

فاز یک (افزایش دما و خشک کردن در دمای بالا):

پس از برش چوب ها به اشکال مختلف آن را در دستگاه ترمووود در دمای 100 درجه سانتی گراد قرار می دهند سپس دما را تا 130 درجه سانتی گراد افزایش می دهند. همچنین در این مرحله از بخار آب جهت جلوگیری از ترک خوردن چوب و ممانعت از بروز واکنش شیمیایی در چوب استفاده می شود. این مرحله روی ترکیبات طبیعی چوب اثر گذاشته و باعث خشک شدن و کاهش رطوبت می گردد.

فاز دو (تغییرات حرارتی):

تحت شرایط قبلی دما تا حرارت 180 الی 220 درجه سانتی گراد بالا برده می شود. در این حالت تغییر اسید و شکر های طبیعی چوب و خروج کلیه صمغ و رطوبت چوب باعث ایجاد تغییر حالت فیزیکی می شود. این مرحله ساعت ها ادامه دارد تا زمانیکه رنگ چوب تا مرکز آن به رنگ قهوه ای روشن تغییر یابد.

فاز سه (رطوبت دهی):

چوب آرام آرام سرد شده و به دمای 100 درجه سانتی گراد می رسد سپس مابقی دمای اضافی چوب با پاشیدن آب روی آن تقلیل می یابد و این عمل تا زمانیکه چوب به دمای محیط برسد، ادامه خواهد داشت. در نهایت با استفاده از عمل رطوبت دهی ، رطوبت نهایی چوب به 4 الی 6 درصد می رسد. این مرحله بدون افزودن ماده شیمیایی صورت می گیرد. پس از این مرحله چوب هایی با مقاومت به دست می آید .

 

3- تقسیم بندی چوب های ترمو:

ترمووود ها به دو دسته THERMO-S  و THERMO-D  تقسیم می شوند:

1-3- کلاس THERMO-S

ویژگی اصلی این کلاس ظاهر و پایداری آن  می باشد. حرف S از واژه ی Stability به معنی پایداری و ثبات گرفته شده است. در این کلاس چوب ها را تا دمای 180 درجه سانتی گراد حرارت می دهند بنابر این مقاومت چوب بالا رفته و تغییرات ابعاد آن با توجه به رطوبت محیط 8-6 درصد خواهد بود. این نوع ترمووود معمولا برای فضای داخلی ساختمان مناسب می باشد.

3-2- کلاس THERMO-D

حرف D از واژه ی Durability  به معنی دوام گرفته شده است. در این مرحله چوب را تا دمای 220 درجه حرارت می دهند بنابر این استحکام و دوام چوب در برابر همه ی عوامل محیطی بالا می رود. در این کلاس تغییرات ابعاد آن با توجه به رطوبت محیط 6-5 درصد خواهد بود. این نوع ترمووود به دلیل مقاومت بالا برای فضای مرطوب و بیرونی ساختمان مناسب می باشد. همچنین از جمله عواملی که می تواند در تشخیص این کلاس نقش داشته باشد رنگ عسلی چوب می باشد.

 

 

جدول1-ویژگی ترمووود کلاس  S و D
عنوان	THERMO-D	THERMO-S
دمای فرآیند (درجه سانتی گراد)	220	180
تغییر ابعاد	ندارد	کم
رنگ	تیره	روشن
مقاومت در تغییرات شرایط جوی	خوب	متوسط
کاربرد	فضای مرطوب و بیرونی ساختمان	فضای داخلی ساختمان

 

4- ویژگی های ترمووود:

 

مقاوم در برابر تغییرات شرایط آب و هوا (بارون، برف، اشعه UV آفتاب و…)

ویژگی ها

فاقد صمغ،دارای رنگ یکنواختی

کم وزن،نصب سریع و آسان

نگهداری و شستشوی آسان

قابلیت برش هلالی

دوام و ثبات ابعاد

مقاوم در برابر پوسیدگی

مقاومت در برابر حمله حشرات، قارچ و کپک

 

5- کاربرد ترمووود:

 

کفپوش تمام چوبی

کاربرد

کنار استخر ، سونا خشک

بام باغ (روف گاردن)

آلاچیق و پرگولا

کف محوطه باز و کف سازی پله

انواع مبلمان فضای باز، پل، استند گل

درب و پنجره، قرنیز

نمای بیرونی و داخلی